Overlevingsmechanismen

Een groot gedeelte van mijn leven voelde ik me niet veilig en niet thuis op aarde. Ik vond het een open krankzinnigengesticht hier. Dit gevoel van onveiligheid en “niet thuis zijn” loopt als een rode draad door mijn leven. Iemand die zich in de kern niet veilig voelt kan maar beter zorgen voor een goede wapenuitrusting en een heleboel controle nietwaar?  

Als sensitieve ziel heb ik me uiteindelijk leren aanpassen maar dat heeft mij wel wat gekost. Mijn autentieke zelf moest ik daarvoor opofferen en mijn ingeboren sterke intuïtie wantrouwen en negeren. Vanaf dat moment luisterde ik niet meer naar mijn hart.

Totdat ik plotsklaps terecht kwam in een spontaan kundalini ontwaken en wat men noemt “de donkere nacht van de ziel”. Daar werd ik geconfronteerd met al mijn overlevingsmechanismen, schaduwkanten (trauma’s en blinde vlekken) conditioneringen (hersenspoeling) en de illusie van afgescheidenheid (de oerwond).

Bewustwording overlevingsmechanismen

De huidige energieën helpen ons bewust te worden van onze oude manier van in het leven staan. We worden ons bewust van onze overlevingsmechanismen. Die hebben we echt allemaal. Waar houden we nog vast aan controle? Wat zijn onze strategieën om te vermijden, onderdrukken en negeren? Welke “rol” spelen we en welke aspecten van ons leven zijn nog niet in alignment met ons authentieke zelf?

Wat zijn overlevingsmechanismen

De meeste overlevingsmechanismen ontstaan in onze kindertijd. Als er niet voldaan wordt aan onze basisbehoeften. Dit is een handig mechanisme wat ons helpt om emotionele pijn niet telkens weer te hoeven voelen.

Dit hoeft echter niet altijd veroorzaakt te worden door een groot trauma. Een afkeurende blik, het gevoel van schuld, schaamte en/of conditioneringen kunnen er ook voor zorgen dat er een overlevingsmechanisme ontstaat.

Heel vaak zijn het juiste de kleine dingen die niet direct als trauma herkend worden maar wel degelijk een impact op je hebben gehad. Er onstaat een automatisch en onbewust reactiepatroon wat in werking treedt zodra het spannend is of als er een conflict is (triggers). Je systeem activeert automatisch het gedrag wat je als kind nodig had om te overleven. Met als doel, jou beschermen.

Don’t get lost in your pain.
Know that one day your pain
will become your cure.
~Rumi

Hoe ontstaan overlevingsmechanismen

Als er voldaan wordt aan je basisbehoeften voel je veilig, geliefd, geborgen en kun je veilig hechten. Het is okay om helemaal jezelf te zijn.

Als er niet aan je basisbehoeften wordt voldaan kun je daar op verschillende manieren op reageren. Een kind zal een gebrek aandacht, liefde of waardering interpreteren als: er is iets mis met mij. Het ligt aan mij. Ik ben niet goed zoals ik ben. Afwijzing is heel pijnlijk. De conclusie: ik moet mezelf aanpassen aan mijn omgeving en zorgen dat er wel in mijn behoeften voorzien wordt. Zorgen dat ik niet meer afgewezen word. Hoe krijg ik dat voor elkaar?

Overlevingsmechanismen en intuïtie

Iedereen wordt geboren met een uitstekend ingebouwd natuurlijk waarschuwingssysteem. Je innerlijke navigatiesysteem. Het intuïtieve weten. Kijk naar hele jonge kinderen. Zij navigeren zonder erbij na te denken heel mooi op hun instinctieve weten. Het bekende buikgevoel. Ze zijn puur. Je ziet het ook bij dieren. Helaas waarderen wij dit natuurlijke waarschuwingssysteem als maatschappij niet altijd. Er wordt ons geleerd om onze intuïtie te negeren. Luisteren naar je hart wordt ons afgeleerd. Dat gaat in stapjes.

Leren om je intuïtie te negeren

Ons onderbuikgevoel gaan we onderdrukken of negeren als we als kind de boodschap krijgen dat dit geen betrouwbare bron van informatie is. Ik noem het mijn spider senses. Feilloos en direct situaties en mensen kunnen aanvoelen. Hey foute boel hier. Dit klopt niet. Deze persoon niet vertrouwen. Wegwezen. Ik heb mijn spider senses leren negeren omdat ik telkens te horen kreeg: nee hoor. Dat beeld je je maar in. Nee hoor, dat klopt niet. Wat ik zag en voelde, werd telkens door de omgeving ontkend.

Grappig genoeg, heb ik dezelfde spider senses enorm goed ontwikkeld door dat gevoel van onveiligheid. Ik heb geleerd om constant mijn omgeving “energetisch te scannen” en het energieveld van anderen te lezen (reading). Zodat ik kon inspelen op hun behoeften en afwijzing kon vermijden. Mijn ingeboren talent om energie te zien en lezen, ben ik gaan misbruiken voor overleving. Uiteindelijk sta je dan standaard afgesteld op het energieveld van de ander en wordt je doodmoe. Begrijpelijk. 

Toch is dit een groot talent wat ik nu inzet bij de coachingssessies. Echter, ik misbruik mijn talenten niet meer voor overleving. Ik zet ze nu op de eerste plaats in voor mezelf. Ik heb geleerd om naar mijn intuïtie te luisteren, door er niet naar te luisteren. Raar maar waar. En dan de consequenties daarvan te ervaren. Telkens weer dacht ik achteraf, shit. Ik wist het. Ik had het al gevoeld en gezien. Waarom heb ik niet naar mezelf geluisterd? Maar er liep een vervelend brainwash programmaatje dat zei: nee joh. Dat beeld je je alleen maar in. Nee joh. Doe niet zo achterdochtig. Afin, zoiets. Misschien herken je het wel.

Als een kind praat vanuit een onderbuik gevoel en dat wordt niet serieus genomen door ouders of omgeving dan trekt het kind de conclusie: okay. Dit moet ik niet meer doen. Dat wordt niet gewaardeerd. Beter dat ik mijn onderbuik gevoel onderdruk of negeer. Helaas is daarmee je instinctieve systeem om gevaar te herkennen uitgeschakeld.

Later in je leven is dit overlevingsmechanisme wellicht de oorzaak dat je bijvoorbeeld in een verkeerde baan of relatie terecht komt. Je hebt vooraf wel een waarschuwingssignaaltje gehad, maar ja dat negeer je of onderdruk je want dat is niet betrouwbaar. Ik zal het me wel inbeelden allemaal.

Leren om je geweten te negeren

Er kunnen zich omstandigheden voordoen waarbij het noodzakelijk is om te liegen en je geweten te negeren om te kunnen overleven. Als je bijvoorbeeld geleerd hebt dat door het juiste doen en de waarheid te spreken er straf volgt of een pijnlijke afwijzing, dan leer je eigenlijk om te liegen te jezelf. Je verhardt weer een stukje en nu negeer je ook dit onderdeel van je intuïtie. Je geweten negeren als overlevingsmechanisme.

Leren om (negatieve) emoties te negeren

De reden dat wij als mensen emoties ervaren is onder andere om ons te voorzien van informatie over wat er gebeurt om ons heen. Ze zijn onderdeel van ons interne waarschuwingssysteem. Zodat als we in een mogelijk gevaarlijke situatie komen, of in een situatie waarin je persoonlijke grenzen worden overschreden, jij dit kunt voelen. Je wordt gewaarschuwd. Zuivere emoties kunnen wegwijzers zijn en ons beschermen voor foute keuzes.

Emoties worden soms ook gezien als “zwak” of “labiel” en leiden tot afwijzing. In een situatie waarin je moet overleven ga je al snel je “zwakte” verbergen. Als je als kind je boosheid bijvoorbeeld niet mocht tonen (wel lief zijn hé) en zelfs werd afgestraft omdat je boos was, leer je al snel dat emoties tonen leidt tot afwijzing en pijn.

Als je als kind niet mocht huilen (kom maar terug als je weer lacht), sla je vanzelf op slot. Je leert om een rol te spelen die de omgeving van je verlangt, zet een masker op en verwaarloost je authentieke zelf. Zodat je niet meer afgewezen wordt en erbij hoort. Zorgen dat je wel de aandacht en waardering krijgt waar je behoefte aan hebt. Maar die overlevingsmechanismen die je hebben geholpen in je kindertijd, worden een obstakel voor je later in je volwassen leven.

Hoe overlevingsmechanismen je volwassen leven beïnvloeden

Verbinding en intimiteit: door herhaaldelijke teleurstellingen telkens als je oprechte verbinding wilde maken vanuit uit liefde, leer je om intimiteit en verbinding te mijden en wantrouwen. Het leidt immers tot pijn.

Vertrouwen: als vertrouwen herhaaldelijk wordt geschonden, kun je besluiten dat vertrouwen gelijkstaat aan pijn en ga je dat dus zeker niet meer doen. Vanaf nu moet je altijd alert zijn en zorgen dat je controle behoudt.

Waarheid: als je opgroeit in een situatie waar leugens regeren en er veel geheimhouding is, leer je om de waarheid te onderdrukken of ontkennen. Je leert om te liegen, zowel tegen jezelf als de ander.

Behoeften negeren: je leert om je eigen behoeften te negeren en jezelf weg te cijferen ten gunste van anderen. Want dat is bewonderenswaardig en dan ben je lief en braaf. Dat wordt gewaardeerd. De maatschappij zal zulke personen prijzen om hun onzelfzuchtige handelen. Burn out ligt op de loer.

Creativiteit opofferen: het vermogen om creatief te zijn wordt opgeofferd voor overleving.

Half of life is lost in charming others.
The other half is lost in going through
anxieties caused by others.

Leave this play. You have played enough.

~Rumi

Overlevingsmechanismen en het onechte Ik

Ik ben een aantal mechanismen tegengekomen waar ik later in mijn leven flink last van kreeg. Dat was perfectionisme, de controle freak en zelf isolatie. Welke rol herken jij?

• De Innerlijke criticus: (dat irritantje stemmetje in je hoofd) jezelf bekritiseren, nooit goed genoeg. Zelfafwijzing.
• De Heremiet: zelfisolatie. Ik kan geen nee zeggen en grenzen aangeven, ik verlies mijzelf in het contact met anderen, anderen trekken mij leeg. Als ik mezelf isoleer dan pas kan ik echt tot mezelf komen en weer opladen.
• De Perfectionist: ik perfectioneer mezelf en alles wat ik doe. Zodoende vermijd ik pijn en afwijzing. Maar in mijn hoofd, wijs ik mezelf continue af.
• De Controlefreak: ik ben in een constante super alerte staat en wil alles controleren. Dat geeft een gevoel van schijnveiligheid. Maar ontspannen en genieten lukt niet meer.
• De Doordrammer: ik ga door totdat ik erbij neerval. Daarmee bewijs ik dat ik wel waardevol en zeker niet overbodig ben.
• De Pleaser: ik sta altijd voor iedereen klaar maar ga over mijn eigen grenzen heen. Ik probeer afwijzing te vermijden en waardering van anderen te winnen. 
• De Onzichtbare: als ik onzichtbaar ben en niet opval, ben ik niemand tot last en ben ik veilig.

Heling van overlevingsmechanismen

Bewustwording is altijd de eerste stap in een proces van heling. Bewustwording van je verwondingen en triggers. De activering van dit mechanisme verloopt altijd op dezelfde manier.

Het overlevingsmechanisme wordt getriggerd, dan volgt er een “verhaal in je hoofd” (conditioneringen, die hersenspoeling waar ik het eerder over had), daarna een vervelend gevoel en vervolgens jouw gedrag/reactie. Jouw overlevingsmechanisme. Het is dus heel helpend om je bewust te worden van jouw triggers (onverwerkte emotionele pijn). Want daarmee begint het. Als er bewustzijn is, kun je ook bewuste keuzes maken. Besef dat een overlevingsmechanisme ook een talent bevat. Je hebt talenten moeten inzetten om te kunnen overleven. Wat zijn die talenten? Welke talenten heb jij ingezet om te kunnen overleven?

Gebruik de triggers en het trauma om je de weg te wijzen naar je ware zelf. 

Kun jij wel wat ondersteuning en inspiratie gebruiken?

Wellicht is het transformatie traject een waardevol cadeau aan jezelf. Zes sessies die je de weg wijzen naar je authentieke zelf. We tackelen obstakels en valkuilen. Er worden je waardevolle tools aangereikt.

Misschien is persoonlijke coaching en empowerment meer jouw ding. Een no-nonsens aanpak en direct naar de kern: jouw ware zelf ontdekken.

© 2023 alle rechten voorbehouden | De Wijsheid van het Hart | Content wordt beschermd door Copyscape.